Wspomniana “kapsułka” nie zawiera jednak substancji chemicznej, ale żywe zliofilizowane drobnoustroje. Probiotyki, według jednej z powszechnie akceptowanych definicji FAO/WHO, to żywe drobnoustroje, które podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystny efekt zdrowotny. Do drobnoustrojów o działaniu probiotycznym należą przede wszystkim bakterie produkujące kwas mlekowy z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, ale nie tylko.
Aby probiotyk uznać za idealny, musi spełnić kilka warunków: powinien mieć ludzkie pochodzenie, oporność na działanie kwasu solnego i żółci, zdolność do zasiedlania przewodu pokarmowego i przylegania do nabłonka jelitowego, wytwarzać substancje przeciwdrobnoustrojowe, korzystnie oddziaływać na zdrowie człowieka oraz być bezpiecznym w stosowaniu. Sposób działania probiotyków nie został jeszcze dobrze poznany. Ich korzystne oddziaływanie na organizm człowieka wiąże się z wypieraniem bakterii chorobotwórczych z układu pokarmowego oraz wpływem na układ odpornościowy. Z tego względu probiotyki zaleca się w leczeniu ostrej biegunki o podłożu bakteryjnym lub rotawirusowym, biegunki poantybiotykowej i podróżnych, chorobie wrzodowej, nietolerancji laktozy, w nieswoistych chorobach zapalnych jelit, w zespole jelita nadwrażliwego, w alergiach pokarmowych, w profilaktyce zaparć (zwiększają perystaltykę jelit) oraz przy obniżonej odporności organizmu.
Gdzie znaleźć probiotyki? Szukaj ich nie tylko w aptece (jako preparatów farmaceutycznych lub suplementów diety), ale także w żywności. Ich najlepszym źródłem w żywności są jogurty, kefiry, mleko acidofilne i kiszone warzywa. W tradycyjnych produktach spożywczych są to jednak inne szczepy bakterii niż w preparatach farmaceutycznych, choć wykazują podobne działanie. Wraz z rozwojem technologii i nauki, w przemyśle mleczarskim do tradycyjnych szczepów bakterii fermentacji mlekowej wprowadzono dodatek specjalnie wyselekcjonowanych kultur bakterii, będących probiotykami. Nowością na naszym rynku są produkty powstałe w wyniku procesów fermentacyjnych, prowadzonych z udziałem bakterii probiotycznych, których właściwości prozdrowotne udokumentowano w badaniach klinicznych.
Aby produkt spożywczy został uznany za probiotyczny, musi do końca terminu przydatności do spożycia zawierać minimalną liczbę żywej mikroflory probiotycznej (w ilości 105-106 komórek), a ponadto bakterie te powinny być odporne na procesy trawienne. Korzystne działanie na organizm człowieka produktów probiotycznych jest jednak ściśle związane ze specyficznymi właściwościami danego szczepu bakterii. Z tego względu, na opakowaniu produktu powinny być umieszczone informacje o pełnej nazwie systematycznej probiotycznego szczepu bakterii (symbol) i korzyściach zdrowotnych, jakich można od niego oczekiwać.
Mikroflora jelitowa zmienia się w trakcie życia człowieka zależnie od wieku, stanu fizjologicznego, sposobu odżywiania, mechanizmów odpornościowych gospodarza, stosowanych leków i innych czynników środowiskowych. Warto zatem wzbogacić swoją dietę o probiotyczne produkty spożywcze nie tylko w okresie choroby, ale także wtedy, gdy dopisuje nam dobre samopoczucie.
Przypisy:
Bibliografia:
Nowak, Adriana., et al. „Probiotyki-efekty zdrowotne.” Żywność Nauka Technologia Jakość 17.4 (2010): 20-36.Schmidt, M., and A. Olejnik-Schmidt. „Prozdrowotne właściwości mikroorganizmów probiotycznych.” Przemysł spożywczy 65.4 (2011): 32-33.
Górska, Sabina, Anna Jarząb, and Andrzej Gamian. „Bakterie probiotyczne w przewodzie pokarmowym człowieka jako czynnik stymulujący układ odpornościowy Probiotic bacteria in the human gastrointestinal tract as a factor stimulating the immune system.” Journal cover 69 (2015).
Hempel, Susanne, et al. „Probiotics for the prevention and treatment of antibiotic-associated diarrhea: a systematic review and meta-analysis.” Jama 307.18 (2012): 1959-1969.
Johnston, Bradley C., et al. „Probiotics for the prevention of Clostridium difficile–associated diarrhea: a systematic review and meta-analysis.” Annals of internal medicine 157.12 (2012): 878-888.
Ford, Alexander C., et al. „Efficacy of prebiotics, probiotics, and synbiotics in irritable bowel syndrome and chronic idiopathic constipation: systematic review and meta-analysis.” The American journal of gastroenterology 109.10 (2014): 1547-1561.
